Patron szkoły

 Józef Ignacy Kraszewski (28 VII 1812 - 19 III 1887)


obraz pędzla J. KuśmierzPatron naszej szkoły [po lewej: obraz pędzla Pani Jolanty Kuśmierz - nauczycielki plastyki] był najpłodniejszym pisarzem polskim wszystkich wieków. Pochodził z rodziny szlacheckiej gospodarującej w Dołhem koło Prużany. Dzieciństwo spędził we dworze babki w Romanowie, dokąd chętnie powracał (dziś znajduje się tam Muzeum J. I. Kraszewskiego). Od 1822 r. uczył się w szkołach w Białej Podlaskiej, Lublinie i Świsłoczy, a od 1829 r. studiował w Wilnie: początkowo medycynę, potem mimo protestów ojca - literaturę. Po wybuchu w Warszawie powstania listopadowego został wraz z grupą kolegów aresztowany i ponad rok przebywał w rosyjskim więzieniu, a po uwolnieniu pozostawał w Wilnie pod dozorem policyjnym. Gdy zezwolono mu na powrót do Dołhego, kontynuował rozpoczętą w Wilnie twórczość literacką i dalej się kształcił. W 1838 r. ożenił się z Zofią Woroniczówną. Stało się to znów wbrew woli ojca, który obawiał się, że syn za wysoko sięga. Po ślubie małżonkowie gospodarowali na Wołyniu. W 1853 r. - już jako rodzice czworga dzieci - przenieśli się do Żytomierza. Kraszewski skupił się odtąd na pracy literackiej, ale nie stronił i od innych prac (został kuratorem gimnazjum, dyrektorem teatru i Towarzystwa Dobroczynności). Wskutek zatargu z konserwatywną opinią publiczną na tle jego krytyki stosunku szlachty do chłopów przyjął w 1859 r. ofertę redagowania "Gazety Warszawskiej" i przeniósł się wraz z rodziną do Warszawy. W przededniu powstania 1863 r. uczestniczył w działalności politycznej, dlatego po wybuchu walk został przez podległe Petersburgowi władze krajowe uznany za osobistość niepożądaną w Warszawie. Zostawiwszy tutaj rodzinę, musiał emigrować. Wyjechał do Drezna, gdzie mieszkał do r. 1884.W 1883 r. został w Berlinie uwięziony i oskarżony o współpracę z francuskim wywiadem wojskowym, a w roku następnym skazany przez trybunał w Lipsku na 3,5 roku twierdzy. Karę odbywał w Magdeburgu. Z powodu choroby urlopowany za kaucją wyjechał na kurację do Włoch, skąd po trzęsieniu ziemi schronił się w 1886 r. w Genewie. Tu do choroby nowotworowej przyłączyło się zapalenie płuc i stało się bezpośrednią przyczyną śmierci. Zwłoki jego przewieziono do Krakowa do krypty zasłużonych w kościele Na Skałce.

Kraszewski nie był człowiekiem, który interesuje się wyłącznie zapisywanym i zadrukowanym papierem. Pasjonował się rysunkiem pejzażu i architektury, po amatorsku imał się malarstwa olejnego, gromadził kolekcje starych rycin. Kochał muzykę. Za niezbywalną przyjemność codzienną uznawał godzinę gry na fortepianie, a jego recenzje z koncertów i oper odznaczają się solidnym profesjonalizmem. Wiele podróżował: zjeździł całą przedrozbiorową Polskę i niemal całą Europę. Przez wszystkie lata dorosłego życia angażował się w działalność polityczną, co dwukrotnie opłacił więzieniem. Uczestniczył w dziesiątkach przedsięwzięć społecznych, a w niejednej sprawie umiał się przeciwstawić opinii publicznej.

W swej twórczości powieściowej stawiał na lojalność wobec rzeczywistości, ale łączył to z fascynacją romantyzmem. Do roku 1863 przeważały na jego warsztacie tematy współczesne, w okresie drezdeńskim - historyczne. Twórczości Kraszewskiego stale przyświecały intencje patriotyczne, przybarwione niechęcią do arystokracji, sympatią do szlachty i skłonnością do idealizowania ludu.

Najpopularniejsze utwory Kraszewskiego to:

Wielki świat małego miasteczka 1832; Kościół Święto-Michalski w Wilnie 1833; Poeta i świat 1839; Mistrz Twardowski 1840;  Całe życie biedna 1840; Ulana 1843; Latarnia czarnoksięska 1843-4; Obrazy z życia i podróży 1843; Zygmuntowskie czasy 1846;  Ostap Bondarczuk 1847;  Interesa familijne 1852; Powieść bez tytułu 1854; Chata za wsią 1854;  Dwa światy 1854;  Typy i charaktery 1854; Dziecię Starego Miasta 1863;  Moskal 1865; Żyd 1866; Bezimienna 1869; Sto diabłów 1870; Bratankowie 1871;  Stara baśń 1876; Boleszczyce 1877; Hrabina Cosel 1873; Brühl 1874; Ostatnie chwile księcia wojewody "Panie Kochanku" 1875; Szalona 1880;  Raptularz pana Mateusza Jasienieckiego 1880; Sama jedna 1881; Król chłopów 1881; Semko 1882;  Matka królów 1883;  Boży gniew 1886.


przygotowała Małgorzata Górak
[na podstawie materiałów prof. dr hab. Józefa Bachórza]

 

******************************************************

kraszewski

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nietypowe spojrzenie na pisarza w naszym archiwalnym wydaniu gazetki szkolnej "Molik szkolny"

dostępnym tutaj

wolontariat1

sp

biblioteka.jpg     

ml

      

aa

galer

Free Joomla! template by L.THEME